Jeśli chcemy poznać naszego przeciwnika, aby skuteczniej mu się przeciwstawiać, warto przeanalizować, jakie treści niosą nazwy, którymi jest on określany. Innymi słowy – co oznaczają nadawane mu lub używane przez niego samego imiona.
Szatan – przeciwnik
Podstawowy termin wywodzi się z hebrajskiego rdzenia czasownika s-t-n. Pierwotne znaczenie czasownika wciąż jest przedmiotem dyskusji. W słownikach jest on objaśniany za pomocą określeń: być oddalonym, zasłaniać, tamować, być wrogiem, prześladować. Niektórzy naukowcy biorą pod uwagę jako źródłosłów także inne rdzenie, np. sz-w-t (hebr. wałęsać się, wędrować) i sz-y-t (arab. palić, przypalać). W Starym Testamencie hebrajski rzeczownik satan pojawia się najpierw w znaczeniu potocznym – jako określenie kogoś, kto się sprzeciwia. Może być to przeciwnik w kontekście militarnym i politycznym. Książęta filistyńscy obawiają się, że Dawid mógłby się okazać w walce ich przeciwnikiem, czyli szatanem (1 Sm 29, 4; 2 Sm 19, 23). Król Salomon stwierdza, że może przystąpić do budowy świątyni, bo Jahwe obdarzył go pokojem i „nie ma przeciwnika” (1 Krl 5, 13). Później Hadad Edomita stał się „szatanem” dla Salomona (1 Krl 11, 14). Inne podstawowe znaczenie terminu szatan to przeciwnik przed sądem, czyli oskarżyciel w procesie sądowym (Ps 109, 6). Słowo to stosowano więc w odniesieniu do każdego, kto sprzeciwiał się jakiejś konkretnej sprawie bądź przeszkadzał w realizacji zamiarów (2 Sm 19, 23). To pozwala zrozumieć, dlaczego Szymon – człowiek mający być skałą, na której zbudowany zostanie Kościół, został przez Jezusa nazwany „szatanem”, gdy nieświadomie sprzeciwił się słowom swego Mistrza (Mt 16, 23).